EKG 2025: nowy budżet UE musi odpowiadać na bezprecedensowe wyzwania stojące przed Europą

W lipcu Komisja Europejska przedstawi wstępny projekt budżetu UE na lata 2028 – 2034. Poprzednie ramy finansowe były dla Polski wyjątkowo korzystne, czyniąc nasz kraj ich zdecydowanie największym beneficjentem. W latach 2021 – 2027 otrzymaliśmy około 770 mld zł w ramach polityki spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji oraz środków z Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy.

„Na propozycję nowego budżetu Unii czekamy z pewnym niepokojem, gdyż Europa stoi przed koniecznością znalezienia olbrzymich środków finansowych na realizację wielu celów: od utrzymania konkurencyjności gospodarek państw członkowskich, przez inwestycje w obronność, po spłatę części długów zaciągniętych w okresie pandemii” – powiedział europoseł Janusz Lewandowski, były unijny komisarz ds. budżetowych.

Ekspert dodał, że będzie to również „budżet czasu wojny”, który musi uwzględniać okoliczności konfliktu w Ukrainie oraz dynamiczne zmiany na globalnej mapie geopolitycznej.

„Musimy sfinansować więc również potrzeby zbrojeniowe i mogą one pochłonąć nawet 20 proc. budżetu – nie w sposób bezpośredni, gdyż zabraniają tego traktaty, ale pośrednio, czyli poprzez wspieranie określonych programów czy projektów przygotowywanych przez różne europejskie think thanki” – dodał Janusz Lewandowski.

Po przedstawieniu wstępnego projektu budżetu, Unia z pewnością pogrąży się w gorących dyskusjach i negocjacjach. Środki są bowiem ograniczone, a wyzwań wiele: z jednej strony potrzeby wynikające z tradycyjnych priorytetów, jak rolnictwo, ale też nowe obszary: badania, innowacje, cyfryzacja.

„Należy rozważyć uruchomienie innych niż budżet źródeł finansowania inwestycji europejskich. Ekonomiści oceniają, że zdrowe proporcje to 20 proc. wkładu na ich realizację ze środków publicznych, a 80 proc. – z prywatnych. Lecz przy obecnym stanie unijnego rynku kapitałowego jest to niewyobrażalne, dążmy choć do modelu 50:50” – oceniała Danuta Hübner, posłanka do Parlamentu Europejskiego w latach 2009-2024.

Już teraz w Europie trwa spór na temat potencjalnego ograniczenia finansowania polityki spójności, odpowiadającej m.in. za wyrównywanie różnic pomiędzy regionami, czemu zdecydowanie sprzeciwia się Polska.

„Uważamy, że Wspólna Polityka Rolna czy polityka spójności odgrywają bardzo ważną rolę w budowaniu stabilności i bezpieczeństwa całej Europy. Nie oznacza to jednak, że nie wymagają one pewnych modyfikacji dostosowujących je do nowych realiów” – zaznaczył Ignacy Niemczycki, sekretarz stanu w Kancelarii Rady Ministrów.

Znaczącą rola w moderowaniu dyskusji nad przyszłym budżetem przypada naszemu krajowi, sprawującemu obecnie prezydencję w UE. Pozwala to rządowi prezentować i zdobywać poparcie innych państw dla najważniejszych z punktu widzenia Polski priorytetów, służących jednocześnie całej Wspólnocie.

„Konkurencyjność Unii stoi dziś pod wielkim znakiem zapytania i aktualnie przegrywamy tę globalną rywalizację zarówno z USA, jak i krajami azjatyckimi. Mamy wspólne zrozumienie dla faktu, że cała UE musi podjąć niespotykany wysiłek, by utrzymać swój dobrobyt, bezpieczeństwo, niezależność” – powiedział Etienne de Poncins, ambasador Francji w Polsce.

Miroslav Wlachovský, były minister spraw zagranicznych i europejskich Słowacji, przedstawił zestaw rekomendacji dla twórców przyszłego budżetu ramowego UE.

„Przede wszystkim należy wydzielić inwestycje strategiczne i zapewnić im pełne, stabilne finansowanie. Chodzi tu o infrastrukturę, transformację energetyczną, zdolności obronne. Ponadto nie możemy zapominać o dalszym rozszerzaniu Wspólnoty, zwłaszcza o kraje zachodnich Bałkanów, Mołdawię i oczywiście Ukrainę” – podkreślał Miroslav Wlachovský.

1200 wyjątkowych prelegentów, 180 inspirujących sesji tematycznych i około 17 tys. gości: organizowany tradycyjnie w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach EKG na stałe zaistniał wśród najważniejszych wydarzeń nie tylko w polskim, ale również europejskim kalendarzu biznesowym.

Źródło informacji: PAP MediaRoom