Wzrost
ceł
zapowiedziany
przez
USA
spotkał
się
z
reakcją
ze
strony
innych
państw.
Wejście
tych
ceł
w
życie
może
doprowadzić
do
globalnej
wojny
handlowej,
a
jej
skutki
odczują
konsumenci
i
przedsiębiorcy
na
całym
świecie
–
uważa
Paweł
Matej,
Senior
Associate
w
zespole
przestępstw
gospodarczych,
DLA
Piper.
Ekspert
podkreśla,
że
minimalizacja
ryzyka
związanego
z
cłami
jest
możliwa,
jednak
należy
uważać,
aby
przy
okazji
nie
naruszyć
innych
przepisów
odnoszących
się
do
handlu
międzynarodowego.
Cło
jest
opłatą
pobieraną
od
towaru
w
związku
z
przekroczeniem
granicy
celnej.
Uiszczenie
cła
jest
warunkiem
dopuszczenia
towaru
do
swobodnego
obrotu.
Wartość
cła
zapłaconego
przez
importera
jest
następnie
uwzględniana
w
cenie
dostarczanego
na
rynek
towaru.
Stawki
celne
mają
zwykle
formę
procentową
obliczaną
na
podstawie
wartości
importowanych
towarów.
Sama
wysokość
stawek
zależy
od
pochodzenia
towarów
i
jego
klasyfikacji
w
taryfie
celnej.
Zarządzanie
ryzykiem
celnym
wymaga
dokładnego
ustalenia
wszystkich
tych
elementów
kalkulacyjnych.
Klasyfikacja
towaru
według
taryfy
celnej
Punktem
startowym
każdej
strategii
celnej
jest
ustalenie,
jaka
jest
klasyfikacja
danego
towaru
według
taryfy
celnej.
Wynikiem
takiego
działania
jest
ustalenie
kilku-
lub
kilkunastocyfrowego
kodu,
na
podstawie
którego
możliwa
jest
ocena
dalszych
elementów
wpływających
na
wysokość
cła.
Samo
przyporządkowanie
towaru
do
właściwego
kodu
taryfy
celnej
odbywa
się
na
podstawie
treści
tej
taryfy
i
właściwych
tylko
prawu
celnemu
zasad
interpretacji.
Zasady
te
nie
zawsze
zgodne
są
z
intuicją,
dlatego
przy
dokonywaniu
klasyfikacji
celnej
należy
korzystać
z
usług
podmiotów
posiadających
odpowiednie
doświadczenie.
Ułatwieniem
dla
przedsiębiorców
zajmujących
się
obrotem
towarowym
z
zagranicą
jest
możliwość
uzyskania
decyzji
administracyjnej,
która
w
sposób
wiążący
rozstrzyga
o
klasyfikacji
celnej
danego
towaru,
tj.
decyzji
w
sprawie
wiążącej
informacji
taryfowej.
Posiadacz
takiej
decyzji
ma
pewność,
że
organy
celne
nie
zakwestionują
klasyfikacji
celnej
towarów
objętych
taką
decyzją
w
okresie
jej
ważności.
Z
tego
względu
decyzje
w
sprawie
wiążącej
informacji
taryfowej
stanowią
podstawowy
sposób
na
zarządzanie
ryzykiem
celnym.
Wpływ
pochodzenia
towarów
na
wysokość
cła
Prawo
celne
różnicuje
wysokość
stawek
celnych
w
zależności
od
kraju
pochodzenia
towarów.
Reguły
pochodzenia
mogą
mieć
charakter
preferencyjny
i
niepreferencyjny.
Te
pierwsze
stosowane
są
głównie
na
podstawie
umów
handlowych,
a
ustalenie
preferencyjnego
pochodzenia
pozwala
na
skorzystanie
z
zerowych
lub
obniżonych
stawek
celnych.
Reguły
niepreferencyjne
mają
zastosowanie
do
obrotu
z
krajami
trzecimi,
z
którymi
nie
ma
obowiązujących
umów
handlowych.
Towar,
który
został
całkowicie
uzyskany
w
danym
kraju,
jest
uznawany
za
pochodzący
z
tego
kraju.
Jeżeli
do
produkcji
danego
towaru
zostały
użyte
komponenty
i
surowce
pochodzące
z
różnych
krajów,
o
pochodzeniu
towaru
rozstrzyga
rodzaj
przetworzenia
lub
obróbki,
jakiemu
dany
towar
został
poddany.
Szczegółowe
zasady
ustalania
pochodzenia
uzależnione
są
od
kodu
taryfy
celnej,
a
także
od
treści
umów
handlowych,
na
podstawie
których
dokonywany
jest
obrót
pomiędzy
poszczególnymi
krajami.
Podobnie
jak
w
przypadku
ustalania
klasyfikacji
celnej,
możliwe
jest
uzyskanie
od
organów
celnych
decyzji
w
sprawie
wiążącej
informacji
o
pochodzeniu,
która
również
pełni
funkcję
gwarancyjną.
W
okresie
ważności
tej
decyzji
brak
jest
możliwości
zakwestionowania
pochodzenia
towarów
w
niej
wymienionych.
Wartość
celna
i
stawki
Ustalenie
właściwego
kodu
taryfy
celnej,
a
także
pochodzenia
towarów,
pozwala
na
ustalenie
właściwej
stawki
celnej.
Stawka
ta,
która
ma
zazwyczaj
charakter
procentowy,
musi
być
odniesiona
do
konkretnej
podstawy.
W
prawie
celnym
podstawą
do
obliczania
cła
jest
wartość
celna
towarów.
W
unijnym
prawie
celnym
wartość
celna
jest
utożsamiania
z
wartością
transakcyjną,
tj.
ceną
faktycznie
zapłaconą
lub
należną
za
towary,
gdy
zostały
one
sprzedane
w
celu
wywozu
do
UE.
Do
wartości
transakcyjnej
doliczane
są
też
takie
elementy
jak
opłaty
licencyjne
ponoszone
w
związku
z
zakupem
towarów
czy
też
koszty
transportu
i
ubezpieczenia
towarów
podczas
transportu
na
obszar
UE.
W
przypadku
gdy
nie
ma
możliwości
ustalenia
wartości
transakcyjnej
(np.
w
przypadku
transakcji
pomiędzy
podmiotami
powiązanymi,
w
przypadku
gdy
powiązanie
takie
miało
wpływ
na
cenę
sprzedaży
towarów),
wartość
celną
ustala
się
na
podstawi
metod
zastępczych,
np.
poprzez
ustalenie
wartości
celnej
identycznych
albo
podobnych
towarów
sprzedawanych
do
UE.
Zarządzanie
ryzykiem
celnym
Zarządzanie
ryzykiem
celnym
służy
wykluczeniu
sytuacji,
w
której
operacje
celne
danego
przedsiębiorcy
mogą
zostać
zakwestionowane,
co
w
konsekwencji
prowadzi
do
konieczności
zapłaty
cła
w
zwiększonym
wymiarze.
Oczywistością
jest,
że
działanie
każdego
przedsiębiorcy
nakierowane
jest
na
minimalizację
obciążeń
fiskalnych.
W
przypadku
ceł
optymalizacja
fiskalna
związana
jest
z
ustaleniem
optymalnych
elementów
kalkulacyjnych.
Skoro
wysokość
ceł
w
większości
przypadków
stanowi
iloczyn
stawki
procentowej
oraz
wartości
transakcyjnej
towaru,
obniżenie
jednego
z
tych
elementów
wpływa
na
obniżkę
cła.
Jako
że
cła
nakładane
są
w
odniesieniu
do
konkretnych
towarów
przyporządkowanych
do
konkretnej
pozycji
taryfy
celnej,
ustalanie
właściwej
strategii
celnej
powinno
następować
w
odniesieniu
do
każdego
indywidualnego
towaru.
Optymalizacja
celna
polega
na
wyborze
spośród
kilku
lub
kilkunastu
dostępnych
opcji
dostawcy
i
towaru
wiążących
się
z
sumarycznie
najniższym
kosztem
importu.
Ocena
taka
musi
mieć
charakter
całościowy
i
uwzględniać
klasyfikację
towaru
i
ich
pochodzenie
(elementy
te
mają
bezpośrednie
przełożenie
na
stawki
celne),
a
także
samą
cenę
towarów,
która
stanowi
podstawę
do
obliczania
cła.
Wszystkie
te
elementy
muszą
być
brane
pod
uwagę
jednocześnie
–
możliwe
jest,
że
towar,
który
jest
najtańszy
w
zakupie,
z
uwagi
na
jego
klasyfikację
lub
pochodzenie
będzie
charakteryzował
się
wyższymi
stawkami
celnymi,
co
czyni
zakup
takiego
towaru
ekonomicznie
nieopłacalnym.
Ustalenie
właściwych
elementów
kalkulacyjnych
musi
być
ponadto
dokonana
w
odniesieniu
do
każdego
kraju,
z
którym
przedsiębiorca
ma
zamiar
handlować.
Poszczególne
kraje
posiadają
własne
taryfy
celne
i
reguły
pochodzenia.
Strategia
celna
właściwa
dla
państw
członkowskich
UE
może
zatem
nie
odpowiadać
strategii
przyjętej
przez
importerów
w
innych
krajach.
Warunkiem
stosowania
strategii
celnej
jest
stabilne
otoczenie
regulacyjne.
Wojna
celna,
która
może
wybuchnąć
na
skutek
ostatnich
działań
amerykańskiego
prezydenta,
nieuchronnie
wiąże
się
z
niepewnością
co
do
stawek
i
innych
elementów
kalkulacyjnych
cła.
Można
przewidywać,
że
jej
skutkiem
będzie
zmniejszenie
wolumenu
międzynarodowej
wymiany
towarowej
i
przejście
na
łańcuchy
dostaw
czysto
krajowe
lub
obejmujące
kraje,
z
którymi
zachowano
preferencyjne
warunki
handlowe.
Nagła
zmiana
łańcuchów
dostaw
w
większości
przypadków
będzie
działaniem
niewykonalnym
lub
rozciągniętym
w
czasie.
Przedsiębiorcy
będą
zatem
zmuszeni
do
podniesienia
cen
oferowanych
przez
siebie
towarów
na
skutek
zapłaty
ceł
bądź
konieczności
polegania
na
przemyśle
krajowym,
który
bez
konkurencji
międzynarodowej
nie
będzie
motywowany
do
obniżenia
cen
oferowanych
przez
siebie
towarów.
Środki
pozataryfowe
Ustalenie
właściwej
strategii
celnej
skutkującej
optymalnym
poziomem
obciążeń
celnych
nie
jest
działaniem
wystarczającym
do
prowadzenia
działalności
w
zakresie
międzynarodowego
obrotu
towarów.
Na
obrót
ten
wpływa
również
szereg
obciążeń
i
ograniczeń,
które
nazywane
są
środkami
pozataryfowymi.
Środki
te
mają
najróżniejsze
formy,
zaś
ich
wspólną
cechą
jest
nałożenie
na
importera
lub
eksportera
dodatkowych
wymogów,
które
w
skrajnych
przypadkach
mogą
uniemożliwiać
import
lub
eksport
towarów.
Celem
tych
wymogów
jest
ochrona
społeczeństwa
przed
niekorzystnymi
skutkami
handlu
międzynarodowego
takimi
jak:
nieuczciwa
konkurencja
z
producentami
krajowymi,
dewastacja
środowiska
naturalnego
lub
wspieranie
państw
i
osób
naruszających
porządek
międzynarodowy.
Do
środków
pozataryfowych
można
zaliczyć
wymogi
co
do
bezpieczeństwa
produktów
i
ochrony
środowiska,
ograniczenia
w
handlu
towarami
strategicznymi
(tj.
towarami,
które
mają
potencjalne
lub
rzeczywiste
zastosowania
militarne),
a
także
ograniczenia
związane
z
sankcjami
międzynarodowymi.
Każdy
ze
środków
pozataryfowych
cechuje
się
indywidualnymi
przesłankami
zastosowania,
które
pozostają
poza
granicami
przepisów
celnych.
W
skrajnych
przypadkach,
towary,
których
przywóz
jest
najbardziej
atrakcyjny
z
punktu
widzenia
przepisów
celnych,
będą
objęte
zakazami
importowymi
lub
eksportowymi,
ponieważ
np.
nie
mogą
być
wprowadzone
na
rynek
UE
z
powodu
naruszenia
reguł
bezpieczeństwa.
Całościowa
analiza
ryzyka
w
handlu
międzynarodowym
Tylko
całościowa
analiza
elementów
celnych
i
pozataryfowych
pozwala
na
właściwe
zarządzanie
ryzykiem
w
handlu
międzynarodowym.
Takie
całościowe
zarządzanie
ryzykiem
wymaga
dojrzałości
organizacyjnej,
która
pozwala
na
wyważenie
elementów
fiskalnych
(tj.
dążenia
do
optymalizacji
obciążeń
celnych)
i
compliance
(tj.
zapewnienia,
że
obrót
towarowy
i
związany
z
nim
łańcuch
dostaw
nie
narusza
norm
prawnych
i
etycznych).
Zawirowania
w
handlu
międzynarodowym
mogą
stać
się
okazją
do
zrewidowania
dotychczasowego
łańcucha
dostaw
i
przyjęcia
nowych
zasad
w
organizacji
dotyczących
ryzyka
w
handlu
międzynarodowym.
Tylko
przedsiębiorcy,
którzy
w
sposób
elastyczny
reagować
będą
na
zmienność
sytuacji
politycznej
poprzez
dynamiczne
dostosowywanie
się
do
zmiennych
warunków
celnych
i
ograniczeń
pozataryfowych,
pozostaną
konkurencyjni.
Inni,
którzy
nie
będą
dysponowali
zasobami
potrzebnymi
do
dokonania
optymalizacji
celnej
przy
jednoczesnym
zachowaniu
zgodności
z
regułami
pozataryfowymi,
mogą
nie
utrzymać
się
na
rynku.
Autor:
Paweł
Matej,
Senior
Associate
w
zespole
przestępstw
gospodarczych,
DLA
Piper
Źródło
informacji:
DLA
Piper
Źródło: PAP MediaRoom
